- Çalışma Saatleri : 08:30 - 18:00
Faydalı Model Araştırması, Tescili ve İzleme Hizmetleri
Faydalı Model, dünyada yeni bulunmuş olan ve sanayiye uygulanabilen çeşitli buluşların sahiplerine belirli bir süre boyunca (10 yıl), bu buluşu üretme ve pazarlama hakkının tanınması olarak tanımlanır. Mekanizma, makina yada ürünlerde yapılan geliştirmeleri korumak üzere uygulamada olan basitleştirilmiş bir tescil belgesidir. Faydalı model belgesi verilmesi, patent verilmesine oranla zaman ve masraf açısından daha avantajlıdır.
Faydalı model koruması elde etme işleminin bütçe dostu olması, küçük ve orta düzeydeki sanayiciler ile araştırma kuruluşlarının buluş yapmalarını sağlamak amaçlıdır. Öte yandan günümüzde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin gerçekleştirdiği yeniliklerin, rakiplerce aynısının yapılarak taklit edilmesi de bir problemdir. Küçük ve orta büyüklükteki bu işletmelerin, mütevazı de olsa, bu buluşları faydalı model belgesi vererek koruması, onların ekonomik varlıklarının daimî olmasını sağlayacaktır.
Firmamızın bu alanda vermiş olduğu hizmetler aşağıda listelenmiştir.
- Faydalı Model Araştırma ve İzleme (İzleme Raporu Oluşturma)
- Faydalı Model Tescil Edilebilirlik Analizleri (İster / İstem Oluşturma)
- Yurt İçi Faydalı Model Tescil Başvuruları ve Süreç Takibi
- Ret Kararlarına Karşı Savunma Hazırlama
- Gelen İtirazlara Cevap Verilmesi
- Yenileme Takibi Yapılması
- Aylık Faydalı Model Başvurularını İzleme (Sektörel, Rakip Bazlı)
- Benzer Faydalı Model Başvurularına İtiraz Edilmesi
- Faydalı Model İhlal Analizleri
- Faydalı Model Davaları için Uzman Görüşü Sunulması (dava, hükümsüzlük ve lisanslama),
- Yurt Dışı Faydalı Model Tescilleri
- Faydalı Model Değerleme Hizmeti
- Faydalı Model Davaları Avukatlık Hizmeti
Faydalı Model Belgesi Ne İşe Yarar?
Faydalı model kavramının dilimizde kullanımı yeni yeni yaygınlaşmaya başladığından, doğru tanımı herkes tarafından tam olarak bilinmeyebilmektedir. “Faydalı model nedir, ne işe yarar?” sorusu karşısında çoğu kişinin vereceği cevap ya çok yüzeysel ya da yanlış olacaktır. Faydalı model sanayide uygulanabilen buluş sahiplerine verilen yasal bir korumadır. Sınai mülkiyet hakları kapsamına giren bu koruma hakkı tüm dünyada yeni olan buluşlara verilir. Peki, faydalı model belgesi nedir? Faydalı model belgesi de buluş sahibine Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından verilen ve buluş üzerinde yasal imtiyaz elde edilmesini sağlayan belgedir.
Ülkemizde buluşlar için temelde iki tür yasal koruma çeşidi uygulanır. Bunlardan ilki patent iken ikincisi ise faydalı modeldir. Kapsam ve işleyiş bakımından birbirinden ayrılan patent ve faydalı model kavramları genelde halk arasında birbirleriyle aynı anlamda kullanılır. Patentle faydalı model arasındaki en temel fark, sağlaması gereken kriterlerde ortaya çıkar. Patentlendirme için buluşun yenilik, buluş basamağı ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerini karşılaması gerekirken faydalı modelde yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerini karşılaması yeterli olur.
Faydalı model, patente nazaran daha kolay, daha kısa sürede ve daha düşük maliyetler ile elde edilebilmesi bakımında tercih sebebidir. Küçük ve orta ölçekli işletmeler tarafından tercih edilen bu yöntem işletmeyi ekonomik olarak çok fazla zorlamaz. Bununla beraber patent buluş sahibine buluşun kullanım hakkını 20 yıl süreyle verirken faydalı modelde bu süre 10 yıldır. Her iki belge ile verilen koruma süresi uzatılamadığından kullanım süresi göz önüne alınarak en doğru belgeyi almak gerekir.
Patent ve Faydalı Model Arasındaki Farklar Nelerdir?
| FAYDALI MODEL | PATENT | |
| Yenilik | Bakılır | Bakılır |
| Buluş Basamağı | Bakılmaz | Bakılır |
| Sanayiye Uygulanabilirlik | Bakılır | Bakılır |
| Usuller ve Usuller Sonucu Elde Edilen Ürünler | Korunmaz | Korunur |
| Eczacılıkla İlgili Maddeler | Korunmaz | Korunur |
| Biyoteknolojik Buluşlar | Korunmaz | Korunur |
| Kimyasal ve Biyolojik Maddeler | Korunmaz | Korunur |
| Araştırma Raporu | Var | Var |
| İnceleme Raporu | Yok | Var |
| Koruma Süresi | 10 Yıl | 7 Yıl (İncelemesiz) 20 Yıl (İncelemeli) |
| Tescil Süresi | 16 – 24 Ay | 24 – 46 Ay |
Faydalı Model Tescil Kriterleri Nelerdir?
Bir buluşun faydalı model tescili alabilmesi için şu kriterlere sahip olması gerekir:
- Yenilik: Buluşun, ‘tekniğin bilinen durumu’na dahil olmaması yani mevcut açıklanmış olan teknik bilgiden farklılık içermesi anlamına gelir. Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde erişilebilir (yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım vb. yolla açıklanan) her türlü bilgi anlamına gelmektedir.
- Sanayiye Uygulanabilirlik: Buluşun tarım dâhil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir, uygulanabilir veya kullanılabilir nitelikte olması anlamına gelir.
Hangi Buluşlar İçin Faydalı Model Alınamaz?
Kimyasal formüller, yöntem veya sistemler faydalı model tescili ile korunamazlar. Bunlar için Patent Tescili başvurusu yapmak gerekir.
Faydalı Model Belgesi Nasıl Alınır?
Bir buluş yapan ya da yapma aşamasında olan firmaların cevabını merak ettiği bir diğer önemli soru “Faydalı model belgesi nasıl alınır?” konusudur. Ülkemizde faydalı modelleri de kapsayan sinai mülkiyet hakları 6769 Sınai Mülkiyet Kanunu ile düzenlenir. Bu kanuna uygun olarak faydalı model belgesi verme yetkisi Türk Patent ve Marka Kurumu’na verilmiştir. Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan başvuruları 6769 Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 90. maddesinde belirtilen kriterlere göre değerlendirir. Peki, Türk Patent ve Marka Kurumu’na faydalı model başvurusu nasıl yapılır? Değerlendirme sonucunda faydalı model belgesi nasıl alınır?
Yapılan başvuru öncelikle gerekli belgeleri taşıyıp taşımadığına göre değerlendirilir. Olumlu olan buluşlar patent siciline kaydedilirken eksik belgeleri bulunan başvurular için 2 ay ek süre verilir. Daha sonra şekli inceleme aşamasına geçilir ve başvuru şekli şartlara göre değerlendirilir. Şekli şartları sağlayan başvurularda bir sonraki aşama olan araştırma aşamasına geçilirken şartları sağlamayan başvuru sahiplerine eksikleri tamamlamak için yine iki aylık süre verilir.
Şekli şartları sağlayan başvurular için 2 ay içerisinde araştırma raporu talep edilmelidir. Araştırma raporu talep edilmemesi halinde buluş sahibinin başvurusunu iptal ettiği değerlendirilerek başvurusu değerlendirilmeden çıkarılır. Buluş sahibinin araştırma rapor masraflarını ödememesi durumunda da başvurusu değerlendirmeden çıkarılır.
Müteakiben Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından oluşturulan araştırma raporu yayımlanır. Varsa 3. kişilerin itirazları değerlendirilir. İtirazların olması durumunda yapılan değerlendirmenin sonucunda uygun görülürse patent belgesi buluş sahibine verilir. Tüm bu süreç size karışık ve zahmetli geldiyse mutlaka uzman bir kurum ile çalışmanız tavsiye edilir. Firmamız, faydalı model sürecini en kolay ve zahmetsiz şekilde tamamlamanıza yardımcı olur. Firmamız ile hemen iletişime geçerek sizin için en uygun hizmeti alabilirsiniz.
Faydalı Model Başvurusu İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Başvuru yapılmadan önce tarifname takımının hazırlanması ve başvuru anında EPATS’da ilgili alanlara yüklenmesi gerekmektedir. Tarifname takımı aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır:
1. Özet: Tercihen en fazla 150 kelimeden oluşan ve buluşun hangi teknik alanla ilgili olduğunun anlatıldığı metindir.
2. Tarifname: Buluşun her ayrıntısına kadar açık ve net bir şekilde anlatıldığı kısımdır.
3. İstemler: Buluşa ait korunması talep edilen teknik özelliklerin numaralandırılarak sıralandığı kısımdır. Her istem tek cümle halinde yazılır.
4. Resimler: Resimler zorunlu değildir. Ancak resim kullanılacaksa, çizim aletleri ile ya da çizim programları ile çizilen teknik resimler kullanılmalıdır. Teknik resim olarak akış şemaları ve diyagramlar kabul edilmektedir. Fotoğraflar, tablolar, vb. görseller, resim olarak kabul edilmemektedir. Ancak buluşun başka türlü gösteriminin mümkün olmadığı, mikron düzeyde mikroskobik görüntüleme gerektiren bazı durumlarda fotoğraf kullanılabilir.
Faydalı Modelde Rüçhan Hakkı Nedir?
Rüçhan Hakkı bir ülkede patent ya da faydalı model tescili yaptıktan sonra diğer ülkelerde başvuru yapmak için başvuru sahibine verilen süredir. Bu süre 12 aydır.
Paris Anlaşması’na dahil ülkelerden birine mensup veya bu ülkelerden birinde ikametgahı veya işler durumda bir ticari müessesesi bulunan gerçek veya tüzel kişiler, bu ülkelerin herhangi birinde bir patentin veya faydalı model belgesinin verilmesi için yetkili mercilere yaptıkları başvuru tarihinden itibaren, on iki ay süreyle patent veya faydalı model belgesi almak için Paris Anlaşması’na dahil diğer ülkelerde başvuru yapma konusunda, rüçhan hakkından yararlanır.
Ulusal patent ve faydalı model başvurularında yabancı ülkede başvuru yapabilmek için verilen rüçhan süresi 12 aydır. Bu süre PCT ve EPC başvurularında değişir. Rüçhan Hakkı başvurulup alınan bir hak değildir. Faydalı model başvurusunun yapıldığı ilk günün tarihidir ve başvuru yapmış olmakla rüçhan hakkı elde edilir. Başka ülkelerde başvuru yapılmazsa hak da kullanılmamış olur.
Yurt Dışı Faydalı Model Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yurt dışında patent/faydalı model başvurusunda bulunmak isteyen buluş sahipleri veya başvuru sahipleri, bu ülkelerin her birinde, o ülkenin sistemine uygun bir şekilde ve o ülkenin dilinde hazırlanmış ayrı ayrı başvurularda bulunmak zorundadırlar. Ancak, Türkiye’nin katılmayı kararlaştırdığı Patent İşbirliği Antlaşması (PCT) ile birden fazla ülkede buluşlarını koruma altına almak isteyen başvuru sahipleri, tek bir başvuru ile PCT’ye üye ülkelerin tamamında patent başvurusu yapabilmektedirler.
Ayrıca Avrupa Patent Sözleşmesi aracılığıyla yapılacak bir faydalı model başvurusu ile de Sözleşmeye üye ülkelerin tamamında veya seçilen ülkelerde bir faydalı model koruması elde etmek mümkün olmaktadır.
Yurt Dışı Patent ve Faydalı Model
Bir ülkede alınan patent ve faydalı model tescilleri sadece o ülke içerisinde geçerli olmaktadır. Bu nedenle farklı ülkelerde hizmet veren kuruluşların aldıkları patent ya da faydalı model tescillerini hizmet verdikleri ülkelerde de alması gerekmektedir. Bazı uluslararası ve bölgesel iş birlikleri diğer ülkelerde de patent ve faydalı model tescilini daha kolay hale getirmektedir. Ayrıca başvuru süreleri ve maliyetler bu şekilde daha da az olmaktadır. Bu iş birlikleri arasında Patent İş birliği Antlaşması, Avrupa Patent Sözleşmesi, Afrika Fikri Mülkiyet Organizasyonu, Avrasya Patenti, Afrika Bölgesi Fikri Haklar Organizasyonu ve Körfez Ülkeleri Konseyi gibi iş birlikleri yer almaktadır. Türkiye, 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren 142 üyenin de dahil olduğu Patent İş birliği Antlaşmasına taraf ülkelerden bir tanesidir.
Patent İş Birliği Antlaşması (PCT)
Patent İş Birliği Antlaşmasına dünya çapında 142 üyenin taraf olduğu ve işlemlerin Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından yürütüldüğü bir tescil sistemidir. Bu antlaşmaya sahip olan ülkelerde tek bir tescil prosedürü bulunmaktadır ve bu sayede uygulama daha kolay gerçekleşmektedir. Patent İş Birliği Antlaşması kapsamında tescil başvurusunda bulunmak için patent tarifnamesinin İngilizce örneği, PCT başvuru formu, başvuru için gerekli ödemelerin yapıldığını gösterir belge ve isteğe bağı olarak ön araştırma dilekçesi ile gerçekleştirilmektedir. Başvuru EPO ya da WIPO’ya yapılabildiği gibi Türk Patent ve Marka Kurumuna da yapılabilmektedir. Başvuru sonrasında tekniğin mevcut durumu ile alakalı bir araştırma yapılmaktadır ve bu araştırma sonucu başvuru sahibine iletilmektedir. Bu raporun sonucuna göre başvuru sahibi ön incelemenin yapılıp yapılmayacağına karar vermektedir. Sonrasındaki adımda ise başvuru ya da rüçhan tarihini takiben araştırma raporu ve başvuru 18 ay boyunca yayımlanmaktadır. Yayıma herhangi bir itiraz gelmediği takdirde Patent İş Birliği Antlaşması taraf ülkeleri arasından seçilerek tescilin geçerli olduğu ülkelerin prosedürleri geçerli olmaktadır. Ülke belirleme ücreti ilk 6 ülke için geçerlidir, 6 ülkeden sonraki seçimlerde herhangi bir ücret ödenmemektedir.
Avrupa Patent Sözleşmesi (EPC)
1 Kasım 2000 tarihinden beri Türkiye’nin tam üyesi olduğu Avrupa Patent Sözleşmesi, 24 üye ülkede geçerlidir. Bu ülkeler arasında Almanya, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çekya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Monako, Portekiz, Slovakya, Türkiye ve Yunanistan bulunmaktadır. Avrupa Patent Sözleşmesi kapsamında gerçekleştirilen başvurularda başvuru bu ülkelerden bir tanesine, bazılarına ya da hepsine gerçekleştirilebilmektedir. Başvuru için gerekli belgeler arasında patent tarifnamesinin İngilizce çevirisi, başvuru dilekçesi, patent sahibi olacak kişinin kimlik bilgileri ve vekaletname gerekmektedir. Başvuru ister Türk Patent ve Marka Kurumundan ister de merkezi Almanya’nın Münih şehrinde bulunan Avrupa Patent Ofisinden yapılabilmektedir. Ülke seçimi başvuru esnasında değil araştırma sonrasında belirlenmektedir. Başvuru ücreti seçilen ilk 7 ülke için geçerlidir, daha sonrasında ülke başına bedel alınmamaktadır. Yapılan başvuru sonrasında ön inceleme gerçekleştirilmektedir ön incelemenin tamamlanması ile beraber başvuru EPO’ya gönderilmektedir. Burada yapılan incele sonrasında patent tekniğimim bilinen durumu ile ilgili araştırma yapılmaktadır. Araştırma sonrasında düzenlenen rapor, başvurunun kendisi ile beraber yayımlanmaktadır. Bu süreç yaklaşık olarak başvurudan 18 ay sonra başlamaktadır. Yayımlanma sürecinde herhangi bir itiraz gelmediği durumunda inceleme talebinin oluşturulması gerekmektedir. Yayınlanmanın ardından tescilin geçerli olacağı ülkelerin kendi prosedürleri geçerli olmaktadır.
Yurt Dışı Faydalı Model
Faydalı model anlayışı dünya çapında kabul gören bir anlayış olmadığı için çeşitli ülkelerde bir koruma türü olarak kabul edilmemektedir. Avrupa Birliği üye ülkeleri arasında Almanya, İtalya ya da Fransa gibi ülkeler faydalı model korumasını benimserken, İngiltere’de faydalı model korumasına yönelik herhangi uygulama bulunmamaktadır. Bu nedenle yurt dışında tescil başvurusu yapacak olan kişilerin faydalı model yerine patent başvurusu yapması tavsiye edilmektedir.
Faydalı Model İzleme Nedir?
Faydalı model izleme, belirli bir ülkenin sınırları içindeki faydalı model faaliyetlerinin izlenmesi ve analiz edilmesi sürecini ifade eder. Bu süreç, yerel yenilikçi faaliyetlerin takibi, rekabet analizi yapılması ve iş stratejilerinin belirlenmesi için önemli bir araçtır.
Neden Faydalı Model İzleme Yapılır?
- Yerel İnovasyonun Takibi: Faydalı model izleme, yerel buluşların ve yenilikçi faaliyetlerin takibi için kullanılır. Bu, yerel ekonominin gelişimini destekler, yerel işletmelerin rekabet gücünü artırır ve ulusal yenilik stratejilerine katkı sağlar.
- Rekabet Analizi: Faydalı model izleme, yerel rekabetin analizi için kullanılır. Bu, belirli bir sektördeki diğer oyuncuların faaliyetlerini takip etmek, rakiplerin stratejilerini anlamak ve rekabet avantajı elde etmek için önemlidir.
- Teknolojik Trendlerin İzlenmesi: Faydalı model izleme, yerel teknolojik gelişmelerin ve trendlerin izlenmesi için kullanılır. Bu, yerel işletmelerin pazardaki fırsatları belirlemesine, ürün ve hizmetlerini yenilikçi bir şekilde geliştirmesine ve rekabet avantajı elde etmesine yardımcı olur.
Faydalı Model İzleme Süreci:
- Konu Belirleme: İzlenecek konular, sektörler ve coğrafi bölgeler belirlenir. Bu, işletmenin stratejik hedefleri, yerel pazar analizi ve ilgi duyulan teknolojiler göz önünde bulundurularak yapılır.
- Veri Toplama: Faydalı model veritabanları, yerel patent ofisleri ve diğer kaynaklar taranarak ilgili faydalı modeller ve başvurular toplanır. Bu süreçte, yerel faydalı model numaraları, başlıklar, sahipler ve ilgili anahtar kelimeler kullanılır.
- Analiz ve Değerlendirme: Toplanan veriler analiz edilir ve değerlendirilir. Bu, yerel pazar eğilimlerinin belirlenmesi, rekabet analizi yapılması ve iş stratejilerinin oluşturulması anlamına gelir.
- Raporlama ve Uygulama: Analiz sonuçları, raporlar halinde sunulur ve ilgili paydaşlarla paylaşılır. Bu raporlar, stratejik kararlar almak, yenilikçi projeler başlatmak ve rekabet avantajı elde etmek için kullanılır.
Sonuç olarak, Faydalı Model İzleme yerel inovasyonun ve rekabetin izlenmesi için kritik öneme sahip bir araçtır. Doğru veri toplama, analiz ve değerlendirme, işletmenin yerel rekabet gücünü artırır ve inovasyon stratejilerini destekler. Profesyonel danışmanlık almak ve uzman faydalı model izleme hizmetleri kullanmak, başarılı bir Yurtiçi ve Yurtdışı Faydalı Model İzleme stratejisi için önemlidir.